The Father

Gisterenochtend werd in het zwembad Hiep Hiep Hoera gezongen. Een van mijn mede-aquafitzwemmers was jarig. Trotse 86 kaarsjes mocht hij uitblazen vertelde de superfitte senior. Volgende week kon hij niet komen kondigde hij alvast aan omdat hij zijn dochter helpt te verhuizen naar een appartement “daar is zij wel aan toe” .. een klus als deze is voor hem als vader vanzelfsprekend!

Ik moest aan mijn vader denken die deze week 20 jaar geleden op 88 jarige leeftijd overleed. De laatste 5 jaar van zijn leven verbleef hij na een zware hersenbloeding in een verpleeghuis. Helaas was het heel moeilijk om met hem te communiceren omdat hij niet meer goed kon praten en ook dementeerde. Tot de beroerte was hij heel fit en was zijn leven gevuld met familie, muziek (hij speelde cello in strijkkwartet en sinfonieorkest), vrienden en als zakelijk adviseur voor mijn broer en mij ( beiden ondernemers).

Op zijn sterfdag zag ik op Instagram een vaas met prachtige witte amaryllis bloemen en een brandend kaarsje voorbij komen. Witte amaryllissen waren er ook op bij zijn afscheid. Tijdens de begrafenis was het overigens heftig aan het sneeuwen. Voor vandaag en morgen zijn er winterse buien aangekondigd.

Ik mis hem nog steeds en denk heel vaak aan hem.

Zo ook toen ik in het weekende de ontroerende film The Father op NPO keek. Ik had hem al in de bioscoop gezien maar was wederom heel erg aangedaan:

De dementerende hoofdpersoon is Anthony. Hij woont bij zijn dochter Anne in een smaakvol en comfortabel appartement in Londen. Een plek die we nagenoeg niet zullen verlaten gedurende de film. Anthony’s dochter zoekt een nieuwe verzorgster voor haar vader vanwege haar verhuizing naar Parijs. Maar haar pa zit op z’n zachtst gezegd niet te wachten op weer een nieuwe ‘onbetrouwbare’ hulp. Helemaal nu hij steeds meer in de war raakt en z’n vertrouwde omgeving steeds minder vertrouwd voelt. Anne staat voor een groot dilemma: ze weet dat ze niet langer in staat is haar vader de hulp te bieden die hij nodig heeft. En ze weet dat er een moment komt dat ze voor zichzelf en haar eigen gemoedsrust moet kiezen. Maar hoe laat je je eigen vader los als hij zich in paniek steeds meer aan je vastklampt? Zelfs wanneer hij je amper meer herkent?

Dementie zien én ervaren

Wat The Father extra bijzonder maakt, is de wijze waarop het verhaal verbeeld wordt en gemonteerd is. We beleven de film voornamelijk vanuit de ogen van Anthony. En dus ook vanuit zijn verwarring. De scènes die zich afspelen in het Londense appartement lijken soms haast ongemerkt in elkaar over te vloeien, maar de details veranderen continu. Dan is de inrichting ineens anders, of dan staat er ineens een andere vrouw voor Anthony’s neus die hij óók herkent als zijn dochter Anne. Huh? Niet alleen de verwarde man vraagt zich constant af wat echt is en wat niet; ook wij als kijker raken volledig gedesoriënteerd.

Regisseur Florian Zeller laat niet alleen zien wat dementie met een persoon doet, hij laat het je ook ervaren voor zover dat kan. Hartverscheurend, verontrustend en tegelijk: briljant.

Muziek

Een geheel andere reminder aan mijn vader kreeg ik vanochtend tijdens de kunstkring bijeenkomst:

Docent Patrick betoverde ons met het Requiem van Gabriel Fauré. In plaats van een dramatisch Laatste Oordeel biedt Fauré een intiem gebed om rust en vrede.

Een van de laatste keren dat mijn vader muziek speelde was Elégie van Fauré, voor piano en cello.

Een week waarin mijn vader heel tastbaar aanwezig was in mooie momenten met een zachte glimlach en soms een brok in de keel.

PS The Father is te zien via NPO mediatheek daar komt ook de tekst vandaan.