Hollands Blauw

Tijdens de herfstige lenteweek deed ik weer een rondje kringlopen in huis. Ik kwam een kleine verzameling van mooie blauwe ‘schatten’ tegen: een delftblauw bord met blauwe schelpen, glas en scherven, een oude blauwe tegel en een vel met magneet-stickers met oud Hollandse tegelmotieven. Het bord ontving ik ter herinnering aan de bedrijfsschool van de scheepswerf waar ik werkte. De schelpen, scherven en glassteentjes zijn geraapt hier op het strand en de tegel is van een oude boerderij in de polder.
De magneet -tegelstickers zijn van een bezoek aan een museum.

Something old, something new, something blue

Delfts blauw is een type faience (aardewerk) met blauwe decoratie dat traditioneel in Delft wordt vervaardigd. Het aardewerk was een goedkoop alternatief voor het blauwwitte Chinese porselein dat in de 17e eeuw populair werd in Nederland. De handel door de VOC met China bracht het naar Nederland. De Chinezen hadden de methode om het porselein te maken meer dan 1000 jaar geheim gehouden, maar in 1708 lukte het in Leiden om een goed procedé te maken om de eerste Nederlandse tegeltjes te produceren.
Delfts blauw werd in korte tijd zeer populair en beleefde een bloeiperiode in de periode 1650-1750 toen er in Delft een honderdtal aardewerkfabrieken actief waren. Beroemd zijn vooral de tegels, apothekersflessen, sierborden, vazen, kandelaars en serviesgoed.

En blauw zal alles zijn

Niet toevallig dat deze schatten allemaal in de kleur blauw zijn. Net als veel andere objecten, gebruiksvoorwerpen, boeken en meer in ons huis. Blauw is mijn lievelingskleur. Overigens ben ik niet de enige:

Een Universiteit in Tokio heeft in 2010 onderzocht wat op de hele wereld de meeste mensen als lievelingskleur hebben. De uitkomst was (voor zowel voor mannen als vrouwen) blauw. Waar zou deze voorkeur vandaan komen? Volgens een Universiteit in Newcastle komt dat door de evolutie. Onze voorouders moesten onder de blote hemel zien te overleven. We kregen van hen al mee dat blauw een wolkenloze lucht betekent en bijv. schoon water.

Dat we blauw mooi vinden, wil niet zeggen dat iedereen er vrolijk van wordt. Bij Indianen en Zuid-Amerikanen betekent het bijvoorbeeld “zorgen” en droefheid. De stemmige “bluesmuziek” is dan ook niet voor niets ontstaan in Amerika.

Blauw is dus de meest populaire lievelingskleur. Wat zegt dat over je?
Volgens het Blad Libelle het volgende: “Als blauw je koning der kleuren is ben je kalm en kom je soms zelfs wat koel over, maar diep vanbinnen ben je gevoelig. Je bent betrouwbaar en geduldig. Je houdt ervan als dingen netjes, op orde en harmonieus zijn. Trefwoorden die blauw typeren zijn: wilskracht, idealen, vertrouwen, onafhankelijkheid en behoefte aan zekerheid. Mensen bewonderen jou om je doorzettingskracht en zelfvertrouwen. Daarnaast komt uit onderzoek naar voren dat liefhebbers van blauw hun carrière belangrijk vinden, graag fietsen en vaak naar muziek luisteren.”

Van een onaanzienlijke kleur in de oudheid groeide blauw uit tot de onbetwiste lievelingskleur van de westerse wereld. Het is de kleur van de verwondering, het spirituele, het absolute, maar ook van het verlangen, de melancholie en de blues. Het inspireerde schilders als Giotto, Vermeer en Chagall en was de inspiratiebron voor vele dichters. 

Ik ben op zee! Ik ben op zee! Ik ben daar waar ik altijd zou willen zijn, met boven blauw en beneden blauw, en stilte waar ik ook ga.
Bryan Procter

BOEKENTIPS
Over blauw raak je niet uitgedicht: Elisabeth Lockhorn verzamelde in En blauw zal alles zijn (een dichtregel van Jan Hanlo)een bloemlezing van tweehonderd gedichten uit Nederland en elders over de kleur blauw. De bloemlezing laat zich bijna lezen als een biografie van blauw. Uitgeverij: Uitgeverij Rainbow En blauw zal alles zijn

Helemaal over Blauw gaat ook het zevende nummer van DICHTER. Over lichtblauw, donkerblauw, hemelsblauw, ultramarijn, nou ja je snapt ’t vast: de kleur dus. De kleur van de hemel, de bergen en sommige maandagen. Van vakantieherinneringen en de Middellandse Zee. De kleur van je pen en de schilderijen van Vermeer en van Picasso. Met prachtige tekeningen van Gemma de Waard. Uitgever Plint Blauw